Kultura była ważną dziedziną życia Zamościa już od jego założenia,
podobnie jest współcześnie. Miasto stanowi prężnie działający ośrodek kulturalny regionu.
Jego funkcję kulturotwórczą podkreślają działające tu różne organizacje, stowarzyszenia
i instytucje kultury, dzięki którym odbywają się także liczne imprezy krajowe i międzynarodowe,
związane z wieloma dziedzinami sztuki. Miejscem skupiającym życie kulturalne Zamościa, o wyraźnej funkcji kulturalnej,
jest przede wszystkim dzielnica staromiejska.
Ośrodki kultury
Głównym ośrodkiem kultury w mieście jest funkcjonujący od 1964 r. Zamojski Dom Kultury,
prowadzący działalność w wielu dziedzinach kultury, organizujący wybrane imprezy (m.in. Zamojskie Lato Teatralne)
oraz umożliwiający aktywność licznych kół i stowarzyszeń. Podobnie Młodzieżowy Dom Kultury im. K. Makuszyńskiego,
przeznaczony głównie dla dzieci i młodzieży. Większy ośrodek to także Osiedlowy Dom Kultury "Okrąglak" działający
przy osiedlach jednej ze spółdzielni mieszkaniowych; na innych są dostępne także świetlice. Przy jednostce wojskowej istnieje Klub Garnizonowy.
Zamojski Dom Kultury
Muzea
Najstarsze spośród obecnie działających (od 1925 r.) w Zamościu muzeów to Muzeum Zamojskie, które zajmuje kamienice ormiańskie (obok ratusza, w północnej pierzei Rynku Wielkiego). Eksponaty (militaria, makiety) można zobaczyć także w jego oddziale - Muzeum Barwy i Oręża "Arsenał" (od 2011 r. nieczynne w związku z remontem arsenału, po którym powstanie nowe Muzeum Fortyfikacji i Broni).
O wydarzeniach szczególnie z okresu II wojny światowej najlepiej przypomina Muzeum Martyrologii "Rotunda", gdzie udostępnione jest m.in. przejście przez wewnętrzne cele.
W Infułatce obok katedry mieści się Muzeum Sakralne Katedry Zamojskiej.
Wśród pozostałych muzeów, znajduje się tu także niewielkie, ale jedno z wyjątkowych w Polsce, Muzeum Techniki Drogowej i Mostowej Okręgu Lubelskiego (przy Rynku Wielkim, podobne Muzeum Drogownictwa jest w Szczucinie), oraz Muzeum Diecezjalne Diecezji zamojsko-lubaczowskiej.
Po pracach remontowych ponownie można zwiedzać nadszaniec i przyległy do niego bastion VII wraz z kurtyną (zachowane fragmenty zamojskiej twierdzy), przez które dostępne jest przejście łączną trasą turystyczną. W samym nadszańcu (pełniącym także funkcję handlową - Centrum Turystyczno-Handlowe "Nadszaniec") znajdują się dodatkowo eksponaty związane z rozwojem zamojskich fortyfikacji. Zwiedzający trasę mogą wejść także na jego dach (punkt widokowy na Stare Miasto), natomiast w letnim sezonie ogólnodostępne jest wejście na bastion. Drugą trasę turystyczną otwarto ponadto w podziemiach oficyny ratusza.
Podobnie w dawnej synagodze, w której po gruntownych pracach remontowych, od 2011 r. działa nowe Centrum "Synagoga" z Multimedialnym Muzeum Żydów Zamościa i Okolic oraz punktem informacyjno-kulturalnym Szlaku Chasydzkiego, gdzie można zobaczyć jej zachowane dekoracje wnętrza.
